Cały przewód pokarmowy jest pokryty bakteryjną powłoką, która stanowi naturalną ochronę przeciwko mikroorganizmom i toksynom. Nasze bakterie w przewodzie jelitowym zapewniają nam ochronę przed zewnętrznymi, patogenicznymi organizmami, produkując substancje mogące rozpuścić błony komórkowe wirusów i bakterii, a także pobudzają system immunologiczny do działania. Dobrze funkcjonująca flora jelitowa jest źródłem energii i substancji odżywczych dla komórek wyściełających układ pokarmowy.
Komórki nabłonka jelitowego pobierają 60-70% energii z aktywności bakterii jelitowych. Dlatego wyniszczenie flory jelitowej skutkuje zaburzeniami odbudowy komórek nabłonka i wpływa na uszkodzenie ścian jelita. Powierzchnia wchłaniająca jelita zbudowana jest z palczastej struktury nazywanej kosmkami jelitowymi. Komórki nabłonka błony śluzowej nazwane są enterocytami – są nimi pokryte kosmki jelitowe. Enterocyty odpowiadają za trawienie i przyswajanie substancji odżywczych z pokarmu. Powstają nieustannie i następnie bardzo powoli przemieszczają się od podstawy na szczyt kosmka jelitowego. Kiedy odnawianie się enterocytów i ich wędrówka zostaje zaburzona, np. przez wyniszczenie bakterii żyjących na ścianach jelita, komórki podlegają degeneracji i rozpoczyna się stan zapalny, który w najgorszym scenariuszu daje transformację w komórki rakowe.
Czynniki, które uszkadzają florę bakteryjną to:
- antybiotyki,
- leki przeciwgrzybicze,
- leki przeciwgorączkowe – niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, paracetamol),
- leki sterydowe,
- dieta bogata w błonnik z ziaren,
- węglowodany,
- stres,
- rozmaite choroby,
- zanieczyszczenie środowiska, toksyny, konserwanty.
W zespole Downa stwierdza się ciągły stan zapalny związany z zaburzeniami jelitowymi – u dzieci i dorosłych. Stan ten nasila się wraz z wiekiem. W jego konsekwencji układ immunologiczny staje się mało wydolny i pojawia się tendencja rozwoju następujących schorzeń:
- infekcji,
- alergii,
- chorób autoimmunologicznych,
- rozszczelnień jelita.
Stres oksydacyjny w zespole Downa to zaburzenie równowagi pomiędzy układem red-ox: utleniacze (najczęściej wolne rodniki) i reduktory (antyoksydanty). Do antyoksydantów zaliczamy następujące substancje:
- białka/enzymy produkowane w organizmie np. glutation,
- witaminy A, C, E,
- mikroelementy – selen, cynk,
- niektóre substancje organiczne pochodzenia naturalnego (polifenole np.EGCG, resweratol, kwasy omega3, melatonina itd.)
W zespole Downa występuje inna aktywność enzymów antyoksydacyjnych i zaburzenie funkcji mitochondriów (centrów energetycznych w komórkach), co może skutkować dodatkowym uszkodzeniem DNA i zmianą ekspresji genów, uszkodzeniem białek i lipidów błon komórkowych. Nasila się wtedy ogólny stan zapalny i postępuje przedwczesne starzenie.
No co należy zwracać uwagę w żywieniu osoby z zespołem Downa? Przede wszystkim na lektyny (do których należy gluten) i surowe mleko. Lektyny są to białka obecne naturalnie w żywności, które wiążą się z węglowodanami (cukrami). W roślinach pełnią funkcję mechanizmu obronnego przed uszkodzeniami i w większości nie są szkodliwe. W dużej ilości występują w młodych liściach oraz korzeniach.
Lektyny w przewodzie pokarmowym wiążą się z komórkami jelit powodując niszczenie kosmków. Może pojawić się alergia, a u osób wrażliwych – reakcja autoimmunologiczna. Białka roślinne wiążące cukier mogą być nieuświadomiona przyczyną przyrostu masy ciała, złego stanu zdrowia, nawet przy stosowaniu zdrowej diety. Lektyny mogą potęgować reakcję immunologiczną w stosunku do antygenów, które same nie powodowałyby reakcji zapalnej. Lektyny powodują zaburzenia, których bezpośrednią przyczyną jest mimikra molekularna. Poprzez przejmowanie funkcji innych białek, na przykład w tarczycy lub stawach, lektyny mogą sprawić, że organizm zacznie atakować własną tarczycę, lub mogą indukować reumatologiczne zapalenie stawów.
Jak można pozbyć się lektyn? Orzechy i nasiona moczymy przed planowanym spożyciem i nie przechowujemy uprzednio namoczonych:
- orzechy laskowe i nasiona dyni – 10 godzin
- orzechy włoskie, migdały – 8 godzin
- ziarno słonecznika, sezamu – 4 godziny
- orzechy nerkowca i pistacje – od 2 do 4 godzin
- orzechy brazylijskie, piniowe i makdamia – 1 godzinę
Z tego samego powodu powinno się moczyć przed gotowaniem:
- rośliny strączkowe,
- zboża i płatki zbożowe,
- kasze,
- ryż.
Pieczywo z najmniejszą zawartością lektyn to pieczywo z pełnoziarnistej maki na zakwasie.
Kazeina jest białkiem występującym w mleku krowim, owczym, ludzkim. U osób, które nie trawią tego białka prawidłowo, jego przemiany powodują powstawanie substancji chemicznych o budowie podobnej do opiatów. Kazomorfinę stwierdzono w moczu dzieci z zespołem Downa, ADHD, chorobami neurologicznymi, psychozami i chorobami autoimmunologicznymi. Ma ona zdolność pokonywania bariery krew-mózg oraz blokowania pewnych obszarów w mózgu – tak jak morfina lub heroina łączy się z receptorami opiatowymi.
Dieta w zespole Downa powinna zatem ograniczać: gluten i lektyny, surowe mleko, cukier. Do diety należy włączyć produkty fermentowane (kiszonki), oleje roślinne oraz tłuszcze zwierzęce wspomagające wchłanianie witamin A, E, D.