Czy zastanawiałeś się, czym dojechać na rehabilitację, do przedszkola, turnus rehabilitacyjny lub po prostu na wakacje? Nie będąc zmotoryzowanym, możesz skorzystać z innych, alternatywnych środków transportu. Podpowiemy Ci, z jakich ulg możesz w związku z tym skorzystać.
Przejazdy środkami publicznego transportu (PKP i PKS)
Należy zapamiętać, że ogólną zasadą, obowiązującą wszystkich podróżnych, jest uprawnienie do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego (PKP), wyłącznie w 2 klasie pociągów. Uprawnień do ulgowych przejazdów nie stosuje się do pasażerów odbywających podróż pociągami EuroCity i InterCity w komunikacji międzynarodowej oraz do pasażerów w komunikacji autobusowej (PKS) ekspresowej.
Dokumentami poświadczającymi uprawnienie do ulgi są dokumenty stwierdzające wiek dziecka, a w szczególności: książeczka zdrowia dziecka, dowód osobisty jednego z rodziców, paszport, zaświadczenie o odroczeniu spełniania obowiązku szkolnego, wydane przez dyrektora publicznej szkoły podstawowej, legitymacja przedszkola dla dziecka niepełnosprawnego.
Wysokości ulg:
Rodzaj transportu |
Dzieci do 4 roku życia |
Dzieci powyżej 4 roku życia do rozpoczęcia odbywania obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego |
PKP |
100% – osobowe, pospieszne, ekspresowe |
37% – osobowe, pospieszne, ekspresowe |
PKS |
100 % – brak oddzielnego miejsca do siedzenia 78% – oddzielne miejsce do siedzenia |
37% – komunikacja zwykła i pospieszna |
Przejazdy środkami komunikacji miejskiej
Ustawa o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego nie ma zastosowania do zasad obowiązujących w komunikacji miejskiej. Przewoźnicy komunikacji miejskiej, prócz wynikających z odrębnych przepisów uprawnień przysługujących inwalidom wojennym i wojskowym oraz studentom, stosują jednak najczęściej te same, bądź zbliżone zasady udzielania uprawnień do przejazdów bezpłatnych i ulgowych dla osób niepełnosprawnych, jak te, które są stosowane w przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego (transportu PKP i PKS). Zawsze jednak należy uzyskiwać szczegółowe informacje w tym zakresie w punktach informacyjnych firm przewozowych lub zrzeszeń przewoźników. W przypadku uprawnień w tej dziedzinie szczególnie przydatne jest posługiwanie się legitymacją osoby niepełnosprawnej wydaną przez powiatowy zespół ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności.
Przewozy (bezpłatne) transportem sanitarnym
Pamiętaj, że w określonych przypadkach możesz skorzystać z transportu sanitarnego. Osobom ubezpieczonym bowiem, na podstawie zlecenia lekarza, przysługują bezpłatne przejazdy, gdy:
- osoba wymaga natychmiastowego leczenia w zakładzie opieki zdrowotnej,
- istnieje potrzeba zachowania ciągłości leczenia w przypadkach schorzeń zagrażających zdrowiu lub życiu.
Przejazdy ulgowe dzieci i młodzieży niepełnosprawnej lub opiekuna transportem zbiorowym publicznym (PKP, PKS) do placówek oświatowych, służby zdrowia i pomocy społecznej.
Zarówno dzieci i młodzież niepełnosprawna, jak i jedno z rodziców lub opiekun towarzyszący w podróży dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej, posiadają uprawnienie do ulgi 78% przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego oraz autobusowego, na podstawie biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych – zgodnie z zasadami ogólnymi.
Uprawnienie to obejmuje wyłącznie przejazd z miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu do przedszkola, szkoły, szkoły wyższej, placówki opiekuńczo-wychowawczej, placówki oświatowo-wychowawczej, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego, specjalnego ośrodka wychowawczego, ośrodka umożliwiającego dzieciom i młodzieży spełnianie obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, ośrodka rehabilitacyjno-wychowawczego, domu pomocy społecznej, ośrodka wsparcia, zakładu opieki zdrowotnej, poradni psychologiczno – pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej a także na turnus rehabilitacyjny – i z powrotem.
Dokumentami poświadczającymi uprawnienie są odpowiednio:
Dla dzieci i młodzieży uczęszczających do przedszkola, szkoły, ośrodka lub placówki o charakterze oświatowym albo szkoły wyższej:
- legitymacja przedszkolna dla dziecka niepełnosprawnego,
- legitymacja szkolna dla uczniów dotkniętych inwalidztwem lub niepełnosprawnych,
- legitymacja szkolna albo studencka wraz z jednym z dokumentów wymienionych poniżej w pkt 2,
Dla dzieci i młodzieży nieuczęszczających do szkoły, ośrodka lub placówki o charakterze oświatowym albo szkoły wyższej:
- legitymacja osoby niepełnosprawnej wystawiona przez powiatowy zespół ds orzekania niepełnosprawności,
- wypis z treści orzeczenia komisji lekarskiej ds. inwalidztwa i zatrudnienia, stwierdzający zaliczenie do jednej z grup inwalidów,
- wypis z treści orzeczenia lekarza orzecznika ZUS, stwierdzający częściową niezdolność do pracy, całkowitą niezdolność do pracy albo całkowitą niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji.
Przy przejazdach do i z jednostek udzielających świadczeń zdrowotnych albo pomocy społecznej bądź organizujących turnusy rehabilitacyjne, wraz z dokumentem wymienionym powyżej w pkt 1 oraz pkt 2, wymagane jest zaświadczenie (zawiadomienie, skierowanie) określające odpowiednio:
- termin i miejsce badania, leczenia, konsultacji, zajęć rehabilitacyjnych, zajęć terapeutycznych albo pobytu w ośrodku wsparcia, domu pomocy społecznej lub na turnusu rehabilitacyjnym;
- potwierdzenie stawienia się na badania, konsultację, zajęcia rehabilitacyjne, zajęcia terapeutyczne.
Dokumentami potwierdzającymi uprawnienie rodziców lub opiekunów do ulgowych przejazdów są:
- dokumenty dziecka – jeżeli przejazd odbywany jest wraz z nim;
- zaświadczenie wydane przez przedszkole, szkołę, szkołę wyższą, ośrodek lub placówkę o charakterze oświatowym albo placówką opiekuńczo-wychowawczą, według określonego wzoru, albo zaświadczenie (zawiadomienie, skierowanie) o którym mowa w pkt. 3 – jeżeli przejazd odbywany jest po dziecko lub po jego odwiezieniu.
Obowiązki gminy w zapewnieniu transportu niepełnosprawnym uczniom do przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów i innych placówek realizowania obowiązku szkolnego.
Droga każdego dziecka (nie tylko niepełnosprawnego) z domu do przedszkola lub szkoły nie może przekraczać:
- 3 km – w przypadku dzieci sześcioletnich oraz uczniów klas I-IV szkół podstawowych
- 4 km – w przypadku uczniów klas V i VI szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjów.
Jeżeli droga dziecka z domu do przedszkola lub szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, przekracza te odległości, wówczas gmina jest zobowiązana zapewnić tym dzieciom bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu lub zwrot kosztów przejazdu dziecka i opiekuna środkami komunikacji publicznej.
Ponadto, obowiązkiem gminy jest zapewnienie niepełnosprawnym dzieciom sześcioletnim oraz uczniom niepełnosprawnym bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do: najbliższego przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, szkoły podstawowej, gimnazjum, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego oraz specjalnego ośrodka wychowawczego dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodka umożliwiającego dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim oraz oraz dzieciom upośledzonym umysłowo ze sprzężonymi niepełnosprawnościami realizację obowiązku szkolnego – jednak pod warunkiem, że dzieci te zostały skierowane do tych placówek przez organy uprawnione wymienione w ustawie o systemie oświaty. Jeżeli gmina nie zapewnia dowozu dzieci wtedy jest zobowiązana zwrócić koszty przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice.