Obniżone napięcie mięśniowe jest typowe dla zespołu Downa. Obserwuje się je zarówno w mięśniach szkieletu, jak i w mięśniach głowy i jamy ustnej. Obniżenie napięcia mięśniowego ust i policzków przyczynia się do słabych zębów, często do wad zgryzu, częstym zjawiskiem u osób z zD jest zgryz otwarty. Dodatkowo wiotkość jamy ustnej przyczynia się do osłabienia żucia i tym samym do mniejszego samoistnego oczyszczania się zębów. Powiązane z wiotkością jest też osłabienie wiązadeł całego ciała. To powoduje nadmierną elastyczność stawów. Uważa się, że dotyczy to także wiązadeł naokoło zębów.
Główną szkieletową anomalią wpływającą na jamę ustną w zespole Downa jest niewykształtowanie środkowej cześci twarzy. Grzbiet nosa, kości środkowej części twarzy i górna szczęka są mniejsze.
Oddychanie buzią jest bardzo częste w związku z wąskimi kanałami nosowymi.
Język może wystawać i wyglądać jakby był za duży. Podniebienie jest wąskie i głębokie (gotyckie),
co sprawia, że język ma mniej miejsca na poruszanie się, a to z kolei wpływa na mowę i żucie.
Z wiekiem na języku i ustach u ludzi z zD pojawiają się pęknięcia, co jest wynikiem oddychania przez usta.
Pęknięcia na języku mogą pogłębić się znacząco aż do wystąpienia halitosis (choroba cuchnącego oddechu). Pacjenci powinni być poinformowani o szczotkowaniu języka przy okazji szczotkowania zębów. Innym następstwem oddychania przez buzie może być zmniejszone wydzielanie się śliny, co z kolei może przyczyniać się do próchnicy.
Wyrzynanie się zebów u osob z zD jest najczęściej opóźnione i może występować w innej kolejności niż zwykle. Opóźnienie może obejmować nawet dwa, trzy lata. Zauważa się, że nie wszystkie mleczne czy stałe zęby pojawiają się u osób z zD. Inne zaburzenia w uzębieniu to małe zęby (microdontia) i innego rodzaju zniekształcenia. U osób, u których wszystkie stałe zęby wychodzą, najczęściej nie
które muszą być usunięte, gdyż nie mieszczą się one w jamie ustnej.
Korzenie zębów u osób z zD są małe i stożkowate, jest ważne, by brać to pod uwagę, kiedy dochodzi do zakładania aparatu na zęby. Są one także przyczyną wczesnego wypadania zebów, paradontozy.
Badania wykazują że próchnica u osob z zD należy do rzadkości, przyczyną tego może być późniejsze wyrzynanie się zębów, większe odstępy między zębami lub fakt, iż osoby z zD mają inne ph śliny.
Dzieci z zD powinny być edukowane o higienie jamy ustnej, jest ważne, by zęby mleczne były dobrze leczone, tak aby wytrwały jak najdłużej.
Często spotykana u osób z zD jest paradontoza, pokazuje się nawet u dwudziestolatków.
Uważa się, że jest to spowodowane osłabionym systemem odporności u osób z zD, najczęściej atakowanymi zębami są dolne siekacze i górne zęby trzonowe.
Dobra higiena jamy ustnej zdaje się nie zapobiegać paradontozie, wczesne stadium musi być leczone u dentysty, pacjenci muszą widywać dentystę co 3 miesiące, aby oczyszczać zęby z kamienia, powinni używać specjalnego płynu do mycia jamy ustnej – chloroheksydyny, w niektórych przypadkach konieczna jest kuracja antybiotykowa.
Oczywiście domowe czyszczenie zębów jest konieczne, używanie nitki dentystycznej i dobrej szczoteczki do zębów, elektryczne szczoteczki mogą być łatwiejsze w obsłudze i zapewniać dobre szczotkowanie.
Leczenie zębów u osób z zD odbywa się w taki sam sposób jak u innych i tak samo dostępne są kosmetyczne zabiegi takie jak aparaty korekcyjne, implanty czy sztuczne szczęki.
Zachowanie się u dentysty osób z intelektualnym opóźnieniem może być różne, często jest to wyzwanie dla dentysty i pomocy dentystycznej. Czasem bywa, że rodzice chcą poczekać z wizytą u dentysty aż dziecko będzie większe i będzie więcej rozumiało.
Jest to błędne myślenie, tym sposobem nauczenie pacjenta prawidłowej higieny jamy ustnej będzie opóźnione, to samo ma się do nawiązania dobrego kontaktu z pacjentem. Istotne jest, aby zawiadomić dentystę o możliwościach komunikowania się naszego dziecka, ważne, aby dentysta miał bezpośredni kontakt z pacjentem, to wzbudza u niego zaufanie.
Leczenie starszych pacjentów z zd stwarza więcej problemów, spowodowane jest to tym, że osoby z zd między 40 a 50 rokiem życia często chorują na chorobę Alzheimera, ci pacjenci wymagają szczególnego zrozumienia, a ich współpraca może być trudna.
Tłumaczenie: magdalenka